Enneade – Negenheid, De Heremiet en De Maan uit de Tarot
Kunnen we de hoedanigheden van het getal 9 terugvinden in de tarot? De Enneade (Grieks voor negen-heid) is de laatste van de enkelvoudige getallen. Hij omvat alle eigenschappen van de voorgaande getallen. De Enneade wordt gezien als de afsluiting, de voltooiing, de horizon. Denk maar aan 9 maanden zwangerschap. Dit gaat ook op voor de tarotkaarten die het getal negen dragen in de tarot.
Na de afronding, voorbij de horizon liggen de grenzenloze mogelijkheden van de meervoudige getallen die in het oneindige de archetypische principes van de eerste 9 getallen herhalen. De Enneade vertegenwoordigt de grens tussen het aardse en het hemelse. We zien dit terug in de Tarot waar we bij tarotkaart De Kluizenaar de aardse ontwikkelingsweg afsluiten en bij Het Rad van Fortuin het ‘aardse lot’ overstijgen en bij Kracht (de elfde tarotkaart van de Grote Arcana) naar binnen keren om ons op het spirituele of innerlijke pad te begeven.
In mythische en religieuze symboliek zijn tal van verwijzingen naar het getal negen terug te vinden, zoals 9 engelenkoren en 9 muzen. In de kosmologie van het oude Egypte is veelvuldig sprake van scheppingsverhalen met groepen van 9 goden. Een bekende Egyptische negenheid is die van de stad Heliopolis waar de oergod Aten aan het hoofd stond van vier uit hem voortgekomen godenparen: Shoe, Tefnet, Geb en Noet en hun vier kinderen: Isis en Osiris, Seth en Nephthys. Voor de Chinezen was 9 het midden, het draaipunt, waaromheen de 8 stadia (zie het vorige artikel) van het leven cirkelen. Ook in de Noorse mythologie komt het getal 9 veelvuldig voor. De meest bekende verwijzing is die, waar Odin negen dagen en nachten aan de boom Yggdrasil hing om wijsheid voor de mens te bemachtigen. Dit resulteerde in het Runenalfabet, waarover je meer info kunt vinden op www.runen-cursus.nl. Al deze negenheden duiden op volmaaktheid en compleetheid.
Zoals we hebben gezien in het artikel over de Triade (drie-heid) is de 3 de synthese tussen de getallen 1 en 2. Het getal negen wordt verkregen door 3×3 of 3² wat verwijst naar de drievoudige synthese van lichaam, geest en ziel van de mens. Hierdoor wordt het getal 9 ook gezien als getal van de mensheid en wordt het geassocieerd met altruïsme en mededogen. Als de Triade der Triade wordt de 9 geassocieerd met grote macht, ook met bovennatuurlijke macht.
Wanneer je bij een reeks getallen 9 optelt, verandert dit niets aan de numerologische optelsom (5+3=8; 5+3+9=17=8). Echter, wanneer je de 9 vermenigvuldigt met ongeacht welk ander getal, is de som van de uitkomst altijd gelijk aan 9. (20×9=180; 1+8+0=9). Hierdoor wordt aan het getal 9 vaak egoïsme toegeschreven. Het is veelzeggend dat in een optelsom het getal 9 geen invloed heeft maar in een vermenigvuldiging de uitkomst altijd naar zichzelf toetrekt. Dit zou gezien kunnen worden als egoïsme, maar zou ook kunnen verwijzen naar de universele wijsheid dat wij allen één zijn.
Tarotkaart De Heremiet (9)
De Heremiet wordt ook wel De Kluizenaar genoemd. In de Tarot van Waite zien we De Heremiet afgebeeld als een oudere man in een lange grijze mantel met een gouden staf in zijn linkerhand en een lantaarn in zijn rechterhand. Hij is naar links gekeerd, wat duidt op contemplatie van het verleden, van de weg die hij heeft afgelegd. Tijdens zijn reis heeft hij veel kennis opgedaan. De Heremiet is nu aangekomen op het hoogst haalbare punt. Dit leiden we af uit het feit dat er geen hogere bergen om hem heen zijn afgebeeld. Hij is nu in staat om voor anderen het pad te belichten met zijn lamp waarin een zespuntige ster (Davidsster/zegel van Salomo) zichtbaar is. Zoals we gezien hebben in deel 6 van deze artikelenserie is die ster een symbolische weergave van de Hexade (Grieks voor zes-heid) en duidt op hoedanigheden zoals ordelijkheid, harmonie en perfectie. De staf doet denken aan de beroemde staf van Mozes die hij bij de uittocht uit Egypte gebruikte om de wateren van de Schelfzee te splijten zodat zijn mensen over het ontstane pad konden oversteken. Hier hebben we dus verwijzingen naar Mozes, David en Salomo die alle drie bekend stonden om hun wijsheid, rijkdom en magie.
In de Old Path Tarot heet de negende kaart van de Grote Arcana ‘The Wise One’ ofwel ‘De Wijze’. Hier zien we een oudere man afgebeeld tegen een achtergrond van besneeuwde heuvels. Hij heeft een staf in zijn linkerhand met daaraan een lantaarn. Tegen zijn staf leunt een konijntje. Volgens het boekje bij deze Tarot staat dit konijn voor de onervaren mens, maar wel een met de wens om te leren. Met zijn rechterhand houdt De Wijze zijn mantel open waarmee hij een vuurtje beschermt of voor de dag tovert. Dit duidt op het feit innerlijke groei een verruiming van de zintuigen met zich meebrengt zoals ‘helder zien’ en ‘helder horen’, wat als ‘bovennatuurlijk’ gezien kan worden. Boven het vuur vliegt een vlinder als teken van transformatie. De Wijze geeft hiermee aan dat een ieder die van hem wil leren, ook deze vermogens zal kunnen ontwikkelen. Hoewel de gebruikte symbolen in De Wijze van de Old Path toch anders zijn dan die van Waite, duidt ook hier de symboliek op iemand die het pad van kennis heeft gevolgd, waardoor de synthese tussen lichaam, geest en ziel heeft plaatsgevonden, waardoor hij tot een hoger bewustzijn is gekomen en nu in staat is om voor anderen het pad te belichten.
Tarotkaart De Maan (18 = 1+8=9)
Tarotkaart De Maan van Waite wordt vaak gezien als een tarotkaart die een stadium aangeeft van heen en weer geslingerd worden tussen gevoelens. De maan is voor de zon geschoven. Het ene moment voel je je prima en het volgende moment neerslachtig zonder precies te kunnen zeggen waarom. Dit doet denken aan de beweging van de getijden onder invloed van de Maan. De water-kreeft-hond/wolf symboliek duidt op onze ‘diepste angsten’ (kreeft) die alleen te overwinnen zijn door ernaar te kijken, door ze te doorleven en niet door ze weg te stoppen in ons onbewuste (water). Hier zien we dus dat om de staat van volmaaktheid van de Enneade te bereiken het uiterst noodzakelijk is om onze onbewuste inhouden naar het licht te brengen. Vaak blijkt dat die angsten, waar we aanvankelijk niet naar wilden kijken, best meevallen of in het juiste licht gezien eigenlijk een illusie blijken te zijn.
In de Old Path Tarot heet de achttiende kaart van de Grote Arcana niet De Maan maar ‘Illusion’ (Illusie) om aan te geven dat het licht van de maan niet afkomstig is van de maan zelf maar slechts een weerkaatsing is van het licht van de zon. Volgens de makers van deze tarot verbergt de op deze kaart afgebeelde man zijn gezicht omdat hij zich verward voelt en zijn ogen niet wil openen. De vrouw strekt smekend haar handen uit naar de hemel omdat ook zij het niet meer weet. Ook de honden op de achtergrond voelen zich ongemakkelijk en huilen naar de maan. Dit geeft aan dat de kracht van de maan niet gering is en iedereen en alles beroert. Om dit aspect nog sterker te benadrukken zijn de maan en sterren afgebeeld op het lichaam van Noet, godin van de hemel. Noet ‘at’ iedere avond de Zon op om hem ’s ochtends weer te baren. Zij brengt het licht naar binnen! Om de afronding, volmaaktheid van de Enneade te bereiken is het dus belangrijk om naar binnen te keren. Hier komen zon en maan weer samen, worden ze één! Dit is niet langer een theoretisch gegeven, maar een werkelijke ervaring waardoor we werkelijke vrijheid kunnen ervaren die zo prachtig wordt weergegeven door tarotkaart De Zon in de tarot.
Tarotkaarten leren lezen is een kwestie van oefenen. Je kunt dat doen door een Tarot Dagkaart te trekken, een Tarotkaart voor Dankbaarheid, en ook door bijvoorbeeld een kaart te trekken die je mening verwoordt over het artikel dat je zojuist hebt gelezen.